Gdy życie traci sens – smutek, depresja, samobójstwo
prof. Dominika Dudek
Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Czy wszystkie mózgi lubią taki sam rodzaj sztuki?
dr hab. Magdalena Szubielska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Streszczenie:
Doświadczenia estetyczne można z grubsza ująć w dwie kategorie – te, które dzielimy z innymi ludźmi (mają więc one charakter uniwersalny) oraz te subiektywne (w ich przypadku mówimy czasem o indywidualnym guście, smaku). Uniwersalizm doświadczeń estetycznych można wyjaśnić na gruncie psychologii ewolucyjnej. Powstawanie zarówno uniwersalnych, jak i subiektywnych doświadczeń, wyjaśnia zaś m.in. wypracowany na gruncie eksperymentalnej estetyki model doświadczeń i wartościowania estetycznego. Ponadto, obydwa rodzaje doświadczeń estetycznych można analizować obserwując aktywność mózgu. Prześledźmy, co dzieje się w mózgu, gdy oczy cieszą się obrazami stworzonymi przez artystów pochodzących z różnych epok i kultur, tworzących w rozmaitych nurtach artystycznych i z wykorzystaniem różnych mediów. Przekonajmy się też, jakie są podobieństwa i różnice w doświadczeniach estetycznych wśród ludzi.
Neurochirurgiczne metody leczenia bólów głowy
dr n.med. Sara Kierońska-Siwak
Collegium Medicum, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Streszczenie:
Bóle głowy stanowią istotny problem społeczny. Coraz więcej pacjentów cierpi z powodu migren, klasterowych lub napięciowych bólów głowy, które czasami nie reagują na leczenie farmakologiczne.
Aktualnie neurochirurgia może zaproponować pacjentom nie tylko poważne operacje głowy, ale również małoinwazyjne terapie, które w znaczący sposób mogą zmniejszyć częstość oraz nasilenie bólu głowy.
W wykładzie zostaną zaprezentowane możliwości leczenia różnych typów bólu m.in. za pomocą toksyny botulinowej, blokad oraz stymulatorów przeciwbólowych i stymulacji kory mózgu z dokładnym uwzględnieniem wskazań do zastosowania poszczególnych terapii oraz efektów leczenia.
Z wykładu słuchacze dowiedzą się, co robić kiedy leczenie farmakologiczne nie pomaga i gdzie można szukać innych możliwości leczenia bólu głowy.
Czy jesteśmy niezależni w swoich wyborach? – perspektywa neuroekonomii
dr Alicja Puścian
Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie
Streszczenie:
Podczas wykładu przyjrzymy się wpływowi grup społecznych na decyzje i preferencje jednostek. Będzie mowa także o tym, czym są ekonomia behawioralna i neuroekonomia – dyscypliny, w których centrum leży próba zrozumienia, co kształtuje nasze zachowania i jak można je skutecznie zmieniać. Przeanalizowana zostanie także rola czynników społecznych i emocjonalnych w procesie dokonywania wyborów, a także mózgowe podłoże tych zjawisk, poznając przy okazji nowoczesne metody obrazowania i regulowania pracy mózgu, takie jak fMRI, NIRS, oraz techniki optogenetyczne i chemogenetyczne. Zajrzymy także do najnowszych badań laboratoryjnych, które wykorzystują semi-naturalne metody testowania zachowania zwierząt by identyfikować i regulować mechanizmy mózgowe leżące u podstaw decyzji i preferencji.
Dlaczego niektórzy z nas odkładają wiele spraw na później, i czy badania mózgu pozwolą opracować lepsze metody radzenia sobie z prokrastynacją?
dr hab. Marek Wypych
Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie
Streszczenie:
Prokrastynacja to tendencja do odkłania niektórych spraw na później, pomimo tego, że może prowadzić to do negatywnych konsekwencji (stresu, frustracji, strat finansowych i innych). Badacze szacują, że około 15-20% ludzi boryka się tym problemem, który negatywnie wpływa na jakość ich życia. Dokładne mechanizmy leżące u podłoża prokrastynacji nie są jeszcze w pełni poznane. W trakcie wykładu opowiem o prowadzonych przeze mnie badaniach dotyczących przetwarzania błędów oraz uczenia się na karach przez osoby z tendencją do odkładania spraw na później. Zwrócę też uwagę na kilka podobieństw pomiędzy prokrastynacją i uzależnianiami i zaproponuję, że różne zaburzenia samoregulacji (prokrastynacja, uzależnień od substancja, uzależnień behawioralne) mogę mieć częściowo podobne podłoże. Na koniec zastanowimy się, czy z przedstawionych badań można wyciągać wnioski na temat tego jak lepiej radzić sobie z prokrastynacją.
Dyskretne aspekty widzenia. Odkrywanie wzrokowych wyzwań dysleksji rozwojowej oczami wiedzy o procesie widzenia
dr Alicja Brenk-Krakowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Streszczenie:
Zanurzając się w dziedzinę wiedzy o procesie widzenia jaką jest optometria odkryć można fascynującą interakcję między efektywnością wzrokową a zdolnością czytania. Integralność drogi wzrokowej, sprawność wzrokowa oraz przetwarzanie informacji wzrokowej stanowią fundament procesu widzenia, którego efektywność wpływa na możliwość czerpania wiedzy poprzez czytanie. Ten model procesu widzenia dostarcza ram, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób poszczególne aspekty widzenia oddziałują na siebie, aby ułatwić lub utrudnić proces czytania.
Podczas wykładu zostaną omówione dynamiczne funkcje wzrokowe i ich związek z trudnościami w czytaniu, w szczególności z dysleksją rozwojową. Prelegentka podkreśli rolę procesu widzenia w diagnozowaniu i zrozumieniu tej specyficznej trudności w czytaniu. Przedmiotem wykładu będą też rozważania, jak dyskretne zaburzenia widzenia obuocznego mogą wpływać na zdolność czytania i zrozumienia tekstu u osób z dysleksją. Omówione zostaną korzyści multidyscyplinarnego podejścia, w którym zaangażowany jest optometrysta, zarówno w kontekście diagnostyki jak i strategii interwencji opartych na zrozumieniu procesu widzenia, które mogą pomóc osobom z dysleksją rozwojową w nauce i codziennym funkcjonowaniu. Poprzez zgłębianie tych kwestii będziemy starali się lepiej zrozumieć naturę dysleksji oraz znaleźć skuteczne metody wsparcia dla jednostek z tą trudnością, zwłaszcza, gdy rola czynnika wzrokowego jest znacząca.
Różnorodne umysły – studiowanie z ASD
dr hab. Ditta Baczała prof. UMK
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
dr hab. Jacek Matulewski, prof. UMK
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Streszczenie:
W Polsce i wielu innych krajach nie ma dokładnych danych dotyczących liczby autystycznych studentów i studentek. Nie ma również danych, ile osób autystycznych rozpoczyna i kończy studia wyższe. Konsekwencją tego faktu może być niewykorzystywanie potencjału studentów z autyzmem i brak kwalifikacji zawodowych odpowiadających ich zasobom. Dlatego na dwóch polskich uczelniach ruszył projekt badawczy „Różnorodne umysły – studiowanie z ASD”. Jego praktycznym efektem ma być program wsparcia studentów z autyzmem na polskiej uczelni. Podstawą projektu badawczego jest diagnoza studentów i znalezienie odpowiedzi na pytania: co decyduje o ich sukcesie edukacyjnym, co jest przyczyną ich niepowodzeń edukacyjnych? Autyzm jest objawem neuroróżnorodności, która będzie tłem opowieści o studiowaniu osób autystycznych.
Co się składa na dobrą jakość życia – czyli o tym jak dbać o kondycję psychiczną dzieci i młodzieży
dr Anna Antonina Nogaj
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Streszczenie:
Jakość życia świadczy o określonym poziomie dobrostanu fizycznego i psychicznego, a tym samym może stanowić ważny czynnik chroniący przed negatywnymi skutkami niekorzystnych doświadczeń życiowych. Kształtowanie wśród młodych ludzi prawidłowych nawyków zwiększających szansę na dobrą jakość stanowić powinno kluczowy obszar w procesach edukacyjnych i wychowawczych, szczególnie w czasach, w których istotnie zauważalny jest spadek kondycji psychicznej młodzieży i odporności psychologicznej na radzenie sobie z wyzwaniami życiowymi. W ramach wystąpienia uczestnicy poznają czym są zasoby psychofizyczne, i jaki na ich rozwój mają wpływ oddziaływania ze strony rodziny, rówieśników i szkoły. Omówiona będzie także psychologiczna sytuacja młodych ludzi w dynamicznie zmieniającym się świecie, który stawia przed nimi wyzwania wynikające z modyfikacji jakości relacji międzyludzkich i osłabienia więzi.
Co to znaczy, że sportowcy „trenują swój umysł tak, jak ciało”?
dr Martyna Tadzik
Technika Zwycięstwa. Akademia Psychologii Sportu
Streszczenie:
Często słyszymy: „Przegrał głową”, „Zawiodła głowa”, „Ma słabą głowę”, albo: „Nie miał szans, ale wygrał to głową”, „Zachował chłodną głowę i wygrał”, „Jest słabszy fizycznie, ale nadrabia głową”. Co to w zasadzie znaczy? Okazuje się, że znaczenie treningu mentalnego w procesie treningu sportowego oraz w sytuacji startu w zawodach, potwierdzają zarówno wyniki badań, jak i doświadczenia indywidualne sportowców. Jak to jednak możliwe – przegrać lub wygrać „głową”? Czy to oznacza, że zawodnicy „pracują nad swoją głową, dokładnie tak jak nad swoim ciałem”? Jak wygląda trening mentalny? Czy najlepsi na świecie sportowcy mają swoje wyjątkowe metody takiego treningu? Czy są dyscypliny sportu, w których szczególne znaczenie ma silna, perfekcyjnie „wytrenowana głowa”? Na te pytania i na wiele innych odpowiem podczas mojego wykładu.
Homo sapiens: Człowiek rozumny czy człowiek… czasowy? Mentalna podróż w czasie jako mechanizm adaptacji i samoregulacji
dr hab. Maciej Stolarski, prof. UW
Uniwersytet Warszawski
Streszczenie:
Zdaniem wielu badaczy jednym z najważniejszych czynników, leżących u podstaw zdominowania ziemskiego ekosystemu przez przedstawicieli naszego gatunku było rozwinięcie zaawansowanej zdolności do mentalnego wychodzenia poza chwilę obecną. Podczas wykładu zostaną przedstawione mechanizmy poznawczego powracania do wydarzeń minionych oraz umysłowego symulowania różnych wersji przyszłości, a także mowa będzie o fundamentalnej roli tych procesów w procesie przystosowania do środowiska i umożliwieniu działań celowych. Omówione zostaną również wyniki badań, świadczące o tym, jak bardzo różnice międzyludzkie w zakresie stopnia oraz sposobów korzystania z tych zdolności wpływają na doświadczane emocje, procesy motywacyjne a także – na konkretne zachowania. Na koniec przedstawiona zostanie koncepcja zrównoważonej perspektywy czasowej i możliwości jej wykorzystania w praktyce psychologicznej oraz w życiu każdego z nas: w pracy, relacjach interpersonalnych oraz w sporcie.